Het constructivisme is een soort voortzetting van kubisme en futurisme. De term werd voor het eerst gebruikt door de Russische kunstenaar Vladimir Tatlin (1885-1953) voor de beeldhouwwerken die hij rond 1914 begon te vervaardigen. In tegenstelling tot de traditionele beeldhouwkunst is de constructivistische geheel open en dynamisch: constructies van hout, glas, ijzerdraad e.d. die geen duidelijke voor- of achterkant hebben, soms aan het plafond hangend, soms zelfs bewegend (‘kinetische kunst’).
Tatlins beroemdste ontwerp is het nooit uitgevoerde Monument voor de Derde Internationale van 1920. In de constructivistische schilderkunst werd de herkenbaarheid geheel opgeofferd aan de geometrie, die veel strakker en eenvoudiger is dan bij de kubisten en futuristen.
In Rusland was het constructivisme na de revolutie van 1917 gedurende korte tijd de officieuze staatskunst, maar in 1920 werd het veroordeeld door de communistische partij. Dan begint de repressie en de constructivisten verlaten Rusland of verdwijnen in de Siberische kampen. De belangrijkste vertegenwoordigers zijn naast Tatlin de schilders Kasimir Malevitsj (1878-1935), die zijn eigen werk ‘supprematistisch’ noemde (‘supprimer’ = weglaten) en El Lissitsky (1890-1941). Twee Hongaarse constructivistische kunstenaars zijn Naum Gabo (1890-1977) en László Moholy-Nagy (1895-1946).
Naast Rusland was Nederland een voornaam constructivistisch centrum, dankzij het blad De Stijl (1917-1928). De leiders waren Theo van Doesburg (1883-1931) en Piet Mondria(a)n (1872-1944). De laatste was de meest extreme: hij is beroemd om de schilderijen die uit niets anders bestaan dan zwarte verticale en horizontale lijnen en vlakken in de drie primaire kleuren (rood, geel blauw). Veel verder kan de abstrahering nauwelijks gaan; alleen Malevitsj was soms nog extremer: hij schilderde een zwart vierkant tegen een witte achtergrond en zelfs - uiterste consequentie van het abstraheringproces - een wit vierkant tegen een witte achtergrond! Een verwante kunstenaar was de architect Gerrit Thomas Rietveld (1888-1964; Rietveld-Schröderhuis, 1924, Utrecht).
