Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

Gepubliceerd op 06-02-2017

cirkelvormige roman

betekenis & definitie

Sommige romans of verhalen hebben een soort cirkelvormige structuur.

Het verhaal ''Voortzetting van een park'' (1964) van de Argentijnse schrijver Julio Cortázar gaat over een man die in een nauwkeurig beschreven kamer een roman zit te lezen over een iemand die een huis binnendringt; dat huis gaat steeds meer op dat van de lezende man lijken en de fictie binnen de fictie gaat over in de ‘werkelijkheid’ van de eerste fictie: de binnendringer uit het boek blijkt met moordlustige plannen het huis van de lezende man binnen te dringen.

In de grote roman Honderd jaar eenzaamheid (1967) van de Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez wordt door iemand een manuscript in code geschreven dat pas aan het einde van het boek - honderd jaar later - wordt ontcijferd. Het blijkt een precieze beschrijving te zijn van wat eerder in het boek heeft gestaan. Aan het slot van het manuscript vergaat het dorpje waar zich alles afspeelt en op het moment dat de lezende hoofdpersoon dit leest, vergaat zijn wereld inderdaad.

In het verhaal "Compounded interest'' (1956) van de Amerikaanse SF-schrijver Mack Reynolds reist iemand met een tijdmachine naar de 13e eeuw, deponeert een klein bedrag aan goud op een Italiaanse bank, dat na zeven eeuwen rente is uitgegroeid tot het enorme kapitaal dat hij nodig heeft om de constructie van een tijdmachine te financieren waarmee hij naar het verleden kan reizen om op een bank...