Gepubliceerd op 30-07-2017

Togo

betekenis & definitie

Republiek in West-Afrika; sinds 27 april 1960 onafhankelijk.

Togo, dat in de koloniale tijd Slavenkust heette, zag sinds de eerste Portugese ontdekkingsreizigers in de vijftiende eeuw het land ontdekten, Portugese, Spaanse, Deense en Nederlandse handelaren komen en gaan. In 1884 werd Togoland een Duits protectoraat. Togoland werd direct na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in augustus 1914 door Britse en Franse troepen veroverd. Vanaf 1922 werd Togoland namens de Volkenbond, en vanaf 1946 namens de Verenigde Naties door Groot-Brittannië en Frankrijk bestuurd. Het Britse deel van de kolonie sloot zich in mei 1956 bij Ghana aan. De oostelijke helft van het land werd een autonome republiek binnen de Franse Unie. Op 27 april 1960 werd Frans-Togo zelfstandig, met Sylvanus Olympio als premier; een jaar later werd hij tot president gekozen. In 1963 zette het leger de regering af, vermoordde Olympio, en hielp zijn zwager Nicolas Grunitzky in het zadel. Grunitzky's bewind stuitte echter op veel weerstand van volgelingen van de vermoorde president. Togo werd tevens verscheurd door etnische tegenstellingen tussen Chokosi in het noorden en Ewe in het zuiden. De Ewe hadden de meeste politieke en economische macht.

In januari 1967 pleegden militairen opnieuw een coup, en kwam stafchef luitenant-kolonel Etienne Eyadema aan de macht. Hij nam het presidentschap van Grunitzky over, en schafte de democratie af. In 1969 werd Togo een eenpartijstaat, waar alleen ruimte was voor de eenheidspartij Rassemblement du Peuple Togolais (RPT, Vereniging van het Togolese Volk). De RPT moest de tegenstellingen in het land overbruggen. Dat de partij daar niet volledig in slaagde, bleek onder meer uit (mislukte) moordaanslagen op president Eyadema. In 1979 werden voor het eerst in zestien jaar verkiezingen gehouden, waarbij oppositiepartijen echter niet waren toegestaan.

Onder druk van betogingen en onlusten, georganiseerd door de oppositie, werd de president in 1991 gedwongen een democratiseringsproces op gang te brengen. Er kwam een nieuwe grondwet, die een meerpartijenstelsel mogelijk maakte. Op 25 augustus 1993 werden de eerste presidentsverkiezingen met meerdere kandidaten gehouden. Doordat door tegenwerking echte tegenkandidaten niet werden toegelaten of doordat dezen de verkiezingen boycotten, werd het toch geen echte vrije verkiezing. President Eyadema behaalde 96,49 procent van de stemmen. Er waren sterke aanwijzingen voor verkiezingsfraude; internationale waarnemers hadden zich al vóór de verkiezingsdatum teruggetrokken. Op 6 en 20 februari 1994 werden de eerste Togolese parlementsverkiezingen met meerdere partijen gehouden. De oppositiepartijen behaalden met 43 van de 81 zetels de meerderheid in de Assemblée Nationale; de RPT kwam niet verder dan 35 zetels. De verkiezingen gingen met veel geweld gepaard.

Togo was onder het bewind van Eyadema de motor achter de samenwerking van de West-Afrikaanse landen. De president stond in 1975 aan de basis van de Economic Community Of West-African States (ECOWAS, Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten). Hoewel afkerig van neokolonialisme accepteerde Eyadema een grote financiële bijdrage van de Bondsrepubliek Duitsland aan de modernisering van de haven van de hoofdstad Lomé.

< >