Gepubliceerd op 30-07-2017

Radenrepubliek

betekenis & definitie

Staatsvorm, gebaseerd op het principe van het radenstelsel.

Kort na de Eerste Wereldoorlog functioneerden enige tijd dergelijke republieken in Hongarije en in Beieren.

Hongaarse Radenrepubliek

Op 21 maart 1919 werd de Hongaarse volksrepubliek vervangen door de Hongaarse Radenrepubliek onder leiding van Béla Kun. Deze republiek was mogelijk geworden door nauwe samenwerking van sociaal-democraten en communisten. De banken en het grootgrondbezit werden genationaliseerd.

Nadat de socialisten opzij waren geschoven, ontaardde Kun's bewind in een gruwelijke terreur. Kun begon een oorlog tegen de Tsjechen en Roemenen die in Hongarije tussenbeiden trachtten te komen. De nationalisten, onder meer onder leiding van admiraal Miklós Horthy, vormden een contrarevolutionaire tegenregering en een nationaal leger, dat in augustus 1919 Boedapest binnentrok en met hulp van een Roemeens leger Béla Kun's regime wegvaagde. De Witte Terreur hield daarna vreselijk huis onder de aanhangers van de Radenrepubliek.

Beierse Radenrepubliek

Door de moord op Kurt Eisner, de leider van de novemberrevolutie van 1918 in München, op 21 februari 1919, ontstond in Beieren een machtsvacuüm. Op 7 april werd in München de Räterepublik op socialistisch-communistische grondslagen uitgeroepen. De republikeinse regering week uit naar Bamberg en slaagde er met behulp van de regering in Berlijn, de Reichswehr en Freikorpsen in op 1 mei een einde te maken aan de radenrepubliek.