Mensen die niet vanwege criminele handelingen, maar om politieke redenen gevangen worden gezet.
Politieke gevangenen komen vooral in dictaturen voor. Burgers die kritiek op de regering hebben, worden door arrestatie monddood gemaakt. In het algemeen doet men in dictaturen weinig moeite onderscheid te maken tussen politieke en criminele gevangenen. In de Sovjetunie zijn tussen 1917 en 1993 miljoenen mensen om politieke redenen in strafkampen (Goelag Archipel) terechtgekomen.
Democratisch geregeerde landen kennen veel minder of soms nauwelijks politieke gevangenen. Daar speelt de definitie van politieke gevangene wél een belangrijke rol. Is iemand die bijvoorbeeld vanwege dienstweigeren in de gevangenis belandt een politieke gevangene of niet? In dictaturen maakt men zich meestal niet zo druk om dergelijke nuanceringen.
