De benaming van het systeem van benoemingen dat in de voormalige Sovjetunie werd gebruikt om betrouwbare mensen op belangrijke posten te plaatsen.
Het woord `nomenklatoera' betekent letterlijk naamregister. Het duidt in feite twee afzonderlijke lijsten aan: een lijst van vacatures en een lijst van beschikbare mensen die deze vacatures zouden kunnen bekleden. De lijsten werden door de geheime politie samengesteld en gecontroleerd, maar nooit openbaar gemaakt.
Het nomenklatoerasysteem ontstond in 1919 en werd toen vooral gebruikt om belangrijke vacatures in de Communistische Partij te vervullen. De benaming nomenklatoera wordt daarom ook wel gebruikt om de partij-elite aan te duiden. Tijdens de zuiveringen van de jaren dertig werd het systeem vervolmaakt en ging het voor alle belangrijke vacatures gelden. Wanneer iemands naam op de lijst voorkwam, genoot hij een aantal materiële privileges en was hij verzekerd van een snelle carrière. Iemands loopbaan kon echter ook snel worden beëindigd, doordat zijn naam simpelweg van de lijst werd geschrapt.
Na de dood van Stalin in 1953 werd het systeem stabieler en behield iemand ook na een eventuele degradatie zijn privileges. Het nomenklatoerasysteem verdween pas eind 1991 met de ondergang van de Communistische Partij.
