Gepubliceerd op 30-07-2017

Nepal

betekenis & definitie

Een koninkrijk in het Himalaya-gebergte; sinds 21 december 1923 onafhankelijk.

Het koninkrijk Nepal werd in 1768 gevormd door de Gurkha's onder Raja Prithwi Narayana. In 1791 kwam een handelsverdrag met Engeland tot stand. Grensconflicten met Brits-Indië leidden in 1814 tot een Britse oorlogsverklaring. In 1816 werd het verdrag van Sagauli getekend, waarbij een Britse regent in de Nepalese hoofdstad Kathmandu werd aangesteld. Op 21 december 1923 erkende de Britse regering de onafhankelijkheid van Nepal.

Van 1846-1951 werd Nepal in feite geregeerd door de familie Rana, die erfelijk het ambt van premier vervulde. In 1950 ontstond onrust in het land, omdat de Nepali Congress Party (NCP, Nepalese Congres Partij) meer democratie eiste. Koning Tribhuvana vluchtte naar India, terwijl de laatste Rana-premier aftrad. Op 18 februari 1951 werd een constitutionele monarchie afgekondigd. Koning Mahendra (1955-72) die Tribhuvana opvolgde, experimenteerde met een democratischer stelsel. Er kwamen echter conflicten met het kabinet. In 1960 werden politieke partijen verboden. In 1962 kreeg Nepal een nieuwe grondwet, gebaseerd op vier Panchayats (regionale raden), met aan de top de nationale Panchayat met honderdnegen indirect gekozen en zestien benoemde leden. Dit systeem bleef voortbestaan onder Mahendra's zoon Birendra Bir Bikram Shah Deva, die zijn vader in 1972 opvolgde.

In 1990 begon de Beweging voor het Herstel van de Democratie (MRD), een coalitie van de verboden Nepalese Congres Partij en zeven communistische groepen, een campagne voor democratie. Onder druk van massabijeenkomsten werd op 8 april 1990 het verbod op politieke partijen opgeheven. Op 27 april werd het Panchayat-systeem ontbonden. Koning Birendra kondigde op 9 november 1990 een nieuwe grondwet af, waarin de macht van de koning werd beperkt en een uit twee kamers bestaande volksvertegenwoordiging werd ingevoerd. De nieuwe grondwet garandeerde een groot aantal mensenrechten. Op 12 mei 1991 werden in Nepal voor het eerst sinds 1959 weer verkiezingen gehouden met meerdere partijen. De Nepalese Congres Partij won 110 van de 205 zetels van het Huis van Afgevaardigden. Op 26 juni 1991 veroverde de Nepalese Congres Partij ook de meerderheid in het Hogerhuis (31 van de 60 zetels). Half december 1991 lanceerde de regering een vijfjarenplan om de economie te stimuleren.

Politiek gezien bleef het onrustig in het land; bij betogingen vielen tientallen doden. Nadat de NCP uit de regering was gestapt, ontbond de koning op 11 juli 1994 het parlement, en schreef nieuwe verkiezingen uit. De Verenigde Communistische Partij van Nepal werd op 15 november de grootste partij in het Huis van Afgevaardigden met 88 van de 205 zetels; de NCP behaalde 83 zetels. Mon Mohn Adhikari werd op 20 november 1994 de eerste communistische premier van het land.