Het verrichten van arbeid als verplichte dienst aan de staat.
Meestal wordt hierbij gedacht aan de Reichsarbeitsdienst in nazi-Duitsland, die in 1933 werd ingevoerd voor mannen tussen de achttien en de vijfentwintig jaar. Zij moesten zonder betaling een half jaar in semi-militaire werkkampen arbeiden, waarbij nationaal-socialistische scholing een belangrijk doel was.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerden de nationaal-socialisten de arbeidsdienst ook in de bezette landen in. In Nederland werd in mei 1941 de Nederlandse Arbeidsdienst opgericht. Jonge Nederlanders moesten hun arbeidsdienstplicht vervullen voordat ze een openbare functie konden bekleden of mochten gaan studeren. Door een gebrek aan werkkampen was hun aantal echter nooit groter dan tienduizend. In België kon men aan de Arbeitseinsatz, de gedwongen tewerkstelling in Duits-land, ontkomen door dienst te nemen in de Belgische Arbeidsdienst.
