Gepubliceerd op 13-06-2017

Allende Gossens, Salvador (1908-73)

betekenis & definitie

Chileens politicus; van 1970-73 president.

Salvador Allende werd in Valparaiso als zoon van een rechter geboren. Hij studeerde medicijnen aan de Universiteit van Chili en werd vervolgens arts. Allende was al tijdens zijn studie politiek actief; in 1933 was hij medeoprichter van de Chileense socialistische partij. In 1937 werd hij lid van het parlement. Van 1939-42 was Allende minister van Volksgezondheid in een links-liberaal kabinet. Daarna deed hij als kandidaat voor een socialistisch-communistische coalitie zonder succes mee aan de presidentsverkiezingen van 1952, 1958 en 1964. Pas de vierde keer (1970) behaalde hij de overwinning als voorman van een alliantie bestaande uit socialisten, communisten en christen-democraten.

Allende was in Latijns-Amerika de eerste marxist die in vrije verkiezingen tot president werd gekozen. Kenmerkend voor zijn binnenlandse politiek waren landhervormingen en nationalisatie van de Amerikaanse ondernemingen in zijn land, met name in de kopermijnbouw. Op buitenlands politiek gebied ging Chili betrekkingen aan met Cuba en de Volksrepubliek China. Allendes hervormingspolitiek riep veel verzet op bij de welvarende middenklasse en het hoge militaire kader. De tegenstand tegen zijn regering werd door de verslechterende economische situatie versterkt. Stakingen in de industrie en de terugtrekking van buitenlands kapitaal verzwakten de Chileense economie. Op 11 september 1973 pleegden militairen een coup. Wat er precies met Allende gebeurde is niet geheel duidelijk; volgens de officiële lezing pleegde hij zelfmoord. Veel waarschijnlijker is echter dat hij werd vermoord tijdens de gevechten om het presidentiële paleis. Generaal Pinochet nam de macht over. Later bleek de staatsgreep gesteund te zijn door de Verenigde Staten.