Lexicon voor de kunstvakken

Wouter van Boesschoten, Wieneke van Breukelen, Ton Konings m.m.v Henriette Coppens, Eefje Lonis, Jos van Waterschoot & Simon Wienke (2002)

Gepubliceerd op 21-02-2017

expressionisme

betekenis & definitie

Expressionisme is een: 1) invloedrijke stroming in de kunst, ontstaan in Duitsland in de eerste decennia van de 20e eeuw, als reactie op het impressionisme en naturalisme; wordt gekenmerkt door nadrukkelijke uiting van de gevoels- en ideeënwereld van de kunstenaar, door loslaten van natuurgetrouwe weergave, door vergroting en overdrijving in stijlmiddelen; manifesteert zich in de beeldende kunst, de muziek, de literatuur, waaronder toneelliteratuur, de danskunst en de architectuur.

2) (beeldend): naam van een stroming in de beeldende kunst.
Kenmerken: de persoonlijke uitdrukking van gevoelens staat voorop; zowel in de schilderkunst als beeldhouwkunst zijn de bewerkingen beweeglijk; felle kleuren en krachtige lijnen (zie lijn (1)); duidelijke grote vormen (zie vorm (1)), geen details die de aandacht van de uitdrukking afleiden; zie ook Amsterdamse school II voor architectuur.
Tijd: vooral van 1905 tot 1920, maar ook daarna en daarvoor
Vertegenwoordigers: Ernst Barlach, Henri Matisse, Emil Nolde, Der Blaue Reiter, Die Brücke, Fauves
3) (dans): richting in de kunst die het wezen van de dingen en de visie van de kunstenaar daarop probeert uit te drukken; in de Europese dans is de Ausdrucktanz, in de Amerikaanse dans zijn o.a. Martha Graham en Doris Humprey verwant met het expressionisme;
4) (muziek): muziek geschreven vanuit een poging te breken met de gangbare esthetiek van tot sentimentaliteit verworden romantiek.