(1849-1936) Russisch psycho-fysioloog. Na zijn doctoraat hield hij zich voornamelijk bezig met de bloedsomloop en de spijsvertering; in 1904 kreeg hij de Nobelprijs (fysiologie en medicijnen).
Via onderzoek van de uitgescheiden stoffen van de maag, ontdekte hij de → geconditioneerde reflex (het tegenovergestelde van de absolute = aangeboren reflex) en de belangrijkheid daarvan voor zowel het dierlijke als het menselijke psychisme. Voor Pavlov en zijn epigonen (Bechterev met name) zouden de meest complexe verschijnselen (gewoonte, wil, enz.) terug te brengen zijn tot een geheel van geconditioneerde reflexen waarvan sommige zelfs in absolute = erfelijke reflexen te veranderen zouden zijn. Het werk van Pavlov heeft enkele praktische toepassingen opgeleverd, waarvan de beroemdste de pijnloze bevalling is. → Analysator, Hypnose, Leertheorie, Neurose, Psychosomatisch, Reactie, Reflex, Reflexologie.
