Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Plansocialisme

betekenis & definitie

Plansocialisme, stroming in het Westeuropese socialisme, ontstaan in de jaren dertig van de 20e eeuw en grotendeels gebaseerd op het werk van de Belgische socialist Hendrik de → Man. Het plansocialisme werd geformuleerd in antwoord op de wereldcrisis van de jaren dertig.

Het is een vorm van → reformisme, die zich van het klassiek marxisme onderscheidt door de opvatting dat een socialistische maatschappijvorm op niet-revolutionaire wijze tot stand kan worden gebracht door de introductie van een planmatig geleide economie. Het stelsel werd praktisch uitgewerkt in het door de → Belgische Werkliedenpartij in 1933 aanvaarde → Plan van de Arbeid. Het Belgische model vond vrij veel weerklank in het buitenland, onder andere in Nederland, waar in 1935 door de sdap en het nvv eveneens een → Plan van de Arbeid werd aangenomen, dat echter door de toenmalige regering niet werd uitgevoerd. Invloeden van het plansocialisme zijn terug te vinden in de hervormingsprogramma's die na de Tweede Wereldoorlog in een aantal Westeuropese landen werden doorgevoerd.