Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Jan I van Nassau

betekenis & definitie

Jan I van Nassau, → elect van Utrecht (1267-1290), *circa 1240, +13.7.1309 Deventer. Jan werd in 1267 door de Utrechtse kapittels tot bisschop van Utrecht gekozen.

De paus was het met deze keuze niet eens, waardoor Jan nooit is gewijd. Hij had eveneens te kampen met verzet van de heren van → Amstel en Woerden en de opstandige bevolking van de stad Utrecht. De Utrechtse ambachtsgilden protesteerden tegen de macht van het stadspatriciaat in de stadsraad. De elect zag zich zelfs genoodzaakt de stad tijdelijk te verlaten. Hij kocht de steun van de Hollandse graaf → Floris V door hem in 1279 het Nedersticht te verpanden, waardoor de Hollandse macht in het → Sticht sterk toenam. De aartsbisschop van Keulen deed in 1281 zowel Floris als Jan in de → ban en sprak een interdict over hun landen uit. Toen Jan I uit geldgebrek beslag legde op de tienden die voor een → kruistocht bijeen waren gebracht, werd hij uiteindelijk in 1290 door paus Nicolaas IV afgezet.