stoommachines, waarbij het arbeidsvermogen van beweging wordt geleverd, doordat men onder druk staande stoom laat expanderen, via een straalbuis, waarbij een stoomstraal ontstaat. Deze straal richt men op een schoepenwiel, dat hierdoor in snelle omwenteling geraakt.
Turbines worden vnl. gebruikt voor directe aandrijving van electrische dynamo’s (zgn. turbo-generatoren) en worden dan meestal uitgevoerd met een toerental van 3000 omw./min. Voorts worden S. gebruikt voor de aandrijving van schepen en soms voor locomotieven. Voordeel van S. boven zuiger-stoommachines is o.a.: veel kleinere afmetingen bij hetzelfde vermogen. Voor zeer grote vermogens, die men bij S. wel kan realiseren, is een stoommachine niet te construeren wegens de abnormaal grote afmetingen die zij dan moet bezitten.De bekendste typen zijn:
De Laival-turbine; hierbij wordt stoom van zeer hoog opgevoerde snelheid geleid tegen één loopschoepenwiel, dat daardoor een zeer hoog toerental verkrijgt (b.v. 30.000); door middel van een aangebouwde tandwieloverbrenging bv. 1 : 10 wordt een bruikbaar toerental van 3000 verkregen. In deze uitvoering wordt de De Laval-turbine slechts voor kleine vermogens gebruikt (tot 3000 pk).
Parsons-turbine; hierbij wordt stoom via een krans vaststaande leidschoepen gericht tegen een loopschoepenltrans, dan weer tegen een vaststaande leidschoepenkrans, enz., waarbij de stoomdruk telkens vermindert. De leidschoepen zijn ingebouwd in het huis, de loopschoepenkransen zitten alle op een rotor, die in draaiende beweging wordt gebracht.
Dit type turbines is geschikt voor lagere toerentallen, doch voor zeer grote vermogens (b.v. tot 50.000 kW).
De Rateau en de Zoelly-turbine staan constructief tussen de De Laval en Parsons-turbine in.
Een geheel ander type dan de bovenomschreven axiale turbines vormt de radiale turbine en wel de Stal-turbine. Hierbij wordt de stoom door de holle as aangevoerd en beweegt van hieruit straalsgewijs naar buiten.
