Kerkhervorming, Reformatie, de godsdienstige beweging in de 16e eeuw, die oorspronkelijk beoogde een zuivering van de kerk van ingeslopen misbruiken. Nam door Luther’s verzet tegen de aflaat (aanplakken van zijn 95 stellingen hiertegen, 31 Oct. 1517, aan de slotkerk te Wittenberg) een aanvang.
Allengs leidde zij tot een breuk met Rome: Luther verbrandt de banbul 1520, wordt 1521 te Worms in de Rijksban gedaan. Vertaalt de Bijbel in het Duits. Zijn aanhangers protesteren 1529 tegen de besluiten van de rijksdag te Spiers (Protestanten) en dienen 1530 te Augsburg hun geloofsbelijdenis in (Augsburgse confessie). De strijd tussen vóór- en tegenstanders vindt een voorlopig einde in de godsdienstvrede van Augsburg (1555). Daarna zet de beweging der Contra-Reformatie in. In Zwitserland werd de beweging geleid en tot gedeeltelijke overwinning gevoerd door U.
Zwingli (1484-1531). De Fransman Calvijn (1509—1564) maakte Genève tot het „Mekka” der Reformatie, die van daaruit zich verbreidde over West-Europa en Groot-Brittannië, Polen en Hongarije. De straffe organisatie zijner aanhangers bleek in de 2e helft der 16e eeuw het best in staat de tegenaanval der Contra-Reformatie, geleid door de Jezuïeten, te weerstaan; bloedige oorlogen waren het gevolg (80-jarige oorlog, 8 godsdienstoorlogen in Frankrijk).
