(van Gr. gumnadzein, oefenen), oorspr. een plaats, waar jongens sport beoefenden. Het Nederlandse G. is voortgekomen uit de humanistische Latijnse school, die gedurende vele eeuwen heeft voorzien in voorbereidend hoger onderwijs.
In 1838 werd de Latijnse school in ’s-Gravenhage hervormd tot een G. en dit heeft tot voorbeeld gestrekt aan andere inrichtingen van deze aard. De Middelbaar Onderwijswet van 1863 onttrok aan deze G. veel leerlingen, doordat de nieuwe Hogere Burgerscholen bij velen de voorkeur genoten. De Hoger Onderwijswet van 1876 wekte de G. echter tot nieuw leven. Het aantal G. nam in de loop der jaren zeer toe. Aan de sinds 1909 ingestelde lycea zijn gymnasiumafd. verbonden.