De Kleine Winkler Prins

Winkler Prins (1949)

Gepubliceerd op 07-06-2020

Generatiewisseling

betekenis & definitie

(1) (plantk.). Voorbeeld van G. bij de Varens.

Aan de achterkant van de bladslippen bevinden zich ’s zomers sporendoosjes. Wanneer deze openspringen worden de zich daarin bevindende sporen overal heen verspreid. Op de grond gevallen ontwikkelen ze zich tot een klein hartvormig blaadje, ten hoogste 1 cm groot, opgebouwd uit één laag cellen en vlak op de grond liggend. Dit prothallium krijgt aan de onderzijde zijn wortels en zuigt daarmee voedsel uit de grond. Tussen deze haarwortels ontstaan - zeer kleine voortplantingsorganen, mannelijke (antheridiën) en vrouwelijke (archegonïèn). De zich in de antheridiën bevindende spermatozoïden dringen de archegoniën binnen.

Uit de aldus bevruchte eicel ontstaat een nieuwe varenplant. Men heeft hier dus afwisselend een ongeslachtelijke en een geslachtelijke voortplanting. Men vindt iets dergelijks bij mossen, en enigszins bij alle hogere planten;(2) (dierk.), het met elkaar afwisselen van verschillende wijzen van voortplanting bij eenzelfde diersoort. Er treedt dan ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting na elkaar op, soms in verschillende vormen. In de ontwikkelingscyclus bijv. van de Malariaparasiet (Plasmodium) vinden we eerst een voortplanting door deling, die zich enige malen herhaalt, in de maag van de mug terechtgekomen ontwikkelen zich geslachtscellen en heeft geslachtelijke voortplanting plaats. Hieruit ontstaan vormen, die zich voordoen als langgerekte sporen, dus weer een ongeslachtelijke voortplanting. De cyclus begint dan opnieuw. Ook kent men vormen waarbij geslachtelijke voortplanting afgewisseld wordt door een, die door deling of knopvorming plaatsvindt, enz.

< >