De Kleine Winkler Prins

Winkler Prins (1949)

Gepubliceerd op 13-06-2020

Engelse Zeeoorlogen

betekenis & definitie

Gevoerd tussen Nederl. en Engeland. In totaal vier, in 1652-1654, 1665-1667, 1672-1674, 1780-1784.

Van de eerste drie was de voornaamste oorzaak handelsnaijver.In de eerste, 1652-1654, streed Nederl. over het algemeen ongelukkig, verloor o.a. de slag bij Ter Heijde, 1653, waarin M. H. Tromp sneuvelde. Eindigde met de Vrede van Westminster (1654), waarbij Holland o.a. in de Acte van Seclusie* moest berusten.

De tweede, 1665—1667, had voor Nederl. een gunstig verloop (1666 Vierdaagse Zeeslag, 1667 Tocht naar Chatham). In deze en de volgende oorlog behaalde M. A. de Ruyter zijn grootste roem. Eindigde met de Vrede van Breda, waarbij Nederl. o.a. Nieuw Nederl. moest afstaan, maar het veroverde Suriname behield.

In de derde, 1672-1674, door Engel, in samenwerking o.a. met Frankrijk gevoerd, slaagde De Ruyter er in, Engelse landingen te beletten, o.a. door hun vloot de nederlaag bij Kijkduin (1673) toe te brengen. De Vrede van Westminster (1674) bracht geen wijzigingen in de machtsverhoudingen.

De Vierde, 1780-1784, verliep zeer ongelukkig. De Nederl. vloot, in genen dele meer opgewassen tegen de Engelse, moest vrijwel de gehele oorlog binnengaats blijven. Slechts een onbetekenend treffen bij Doggersbank (1781, Zoutman) had plaats. De Vrede van Parijs (1784) kostte ons Negapatnam; bovendien moest de Engelsen de vrije vaart op Ned.-O.-Indië worden toegestaan.

< >