Bij flinke onweersbuien kunnen valwinden ontstaan. Een valwind ontstaat als een enorme hoeveelheid koude lucht uit een intensieve buienwolk omlaag stort.
Een onweerswolk is een sterk kolkende luchtmassa waarin warme lucht omhoog en koude lucht omlaag beweegt. Zware onweersbuien groeien uit tot grote hoogte. De wolkentoppen bereiken hoogtes tot veertien kilometer. Op grote hoogte kan het zo’n 60 graden vriezen. De warme lucht zorgt voor de aangroei van de wolk, de kou komt met de neerslag omlaag.
De eerste windstoten treden meestal op aan de rand van de bui. Het gebied met windstoten kan soms enkele kilometers breed zijn. De wind aan het aardoppervlak steekt al op voor de eerste druppels vallen. De zware bui is nog op afstand terwijl de wind binnen een paar minuten kan toenemen tot meer dan honderd kilometer per uur. Dat is heel verraderlijk, zeker voor watersporters die geen kant meer op kunnen en ook voor het wegverkeer. Het windveld bij een buienwolk kan ook kleiner zijn. De kou stort dan in een klein gebied met een doorsnede van slechts een kilometer omlaag. De lucht raakt daarbij in een versnelling waardoor de wind toeneemt. Op het aardoppervlak zoekt de kou met die enorme snelheid een weg in allerlei richtingen. De lucht spat als het ware uiteen.
Zo’n valwind (ook wel downburst genoemd) is vooral gevaarlijk door de plotselinge windtoename. De krachten die vrijkomen zijn groot en kunnen in een gebied van vele honderden meters breed en kilometers lengte schade aanrichten. Bij een valwind liggen de getroffen objecten in min of meer rechte lijnen in de richting van de wind.
