Klokkenlexicon

Jaap Zeeman (2011)

Gepubliceerd op 27-06-2017

Bergische Uhr

betekenis & definitie

Type klok uit het Bergische Land, een gebied in het westen van Duitsland dat volgens Jürgen Abeler, de schrijver van: Alt bergische Uhren wordt begrensd door de rivieren de Ruhr, de Siegen de Rhein en een denkbeeldige lijn tussen de steden Hagen en Siegburg.

In het einde van de 17de eeuw werden er de eerste wandklokken gemaakt en deze hadden een vierkante zwarthouten lijst om de wijzerplaat (quadratische Rahmenuhr). Het uurwerk had een ijzeren grond- en zolderplaat met daartussen ijzeren stijlen. Er was spillegang met Vorderpendel (slinger voor de wijzerplaat). In de loop van de 18de eeuw komt vooral de staande klok in productie en ook een wandklok, die het best te vergelijken valt met de kop van een staande klok waaraan de onderkast ontbreekt. In de meeste gevallen zijn de kasten niet gefineerd. Vuren- en vruchtbomenhout zijn de meest gebruikte houtsoorten. Voor deze klokken worden platine-uurwerken gebruikt met ijzeren platines. De cijferplaten zijn soms van email of aardewerk, soms is er een tinnen cijferring met tinnen hoekstukjes gemonteerd op een ijzeren plaat. Er zijn enkele torenuurwerken en horloges gemaakt in het Bergische Land, maar de productie van deze uurwerken is zeer beperkt gebleven. Kort na 1900 kwam er een einde aan de uurwerknijverheid in dit gebied.

Zie ook: Kurzschwanzpendel.