Recitatief (It. recitare, voordragen) is een vorm van eenstemmig zing-spreken waarbij het natuurlijke spraakritme werd aangehouden en de maatstrepen vervielen. Het werd echter wel ritmisch genoteerd en met akkoorden harmonisch ondersteund.
Het ontstaan van het recitatief of stile recitativo was, net als dat van de monodie, nauw verbonden met de oorsprong van de opera in Florence aan het eind van de 16e eeuw. In de 17e en 18e eeuw diende het recitatief in de opera (vooral de opera seria) om de handeling vaart te geven, terwijl de personages in de aria's hun gedachten en gevoelens uitten. In het oratorium werd het verhaal 'verteld' in recitatieven. Het recitativo secco (het droge recitatief) werd begeleid door de klavecinist, eventueel met een cello; in het recitativo accompagnato (het begeleide recitatief) werd de zanger door andere instrumenten uit het orkest begeleid, meestal door de strijkers.
