Theologisch Het V. is een sacrament, dat door handoplegging en zalving met ➝ Chrisma (zie aldaar) alsmede door het uitspreken der sacramenteel woorden de genade aanduidt en geeft om het geloof van Christus standvastig te belijden. Het V. geeft vermeerdering der heiligmakende genade, alsook de bijzondere genade om het doel van het V. te bereiken, terwijl het tevens in de ziel een eeuwigdurend merkteeken indrukt. In de Oostersche Kerk wordt het V. toegediend door den priester, in de Westersche Kerk sinds de 14e eeuw algemeen door den bisschop; slechts met pauselijke toestemming mogen gewone priesters in het aan hun rechtsmacht onderworpen gebied dit Sacrament toedienen. Evenals bij het Doopsel treedt ook bij het V. peter of meter op.
Koenders.Liturgisch Na een korte toespraak over de beteekenis van het V. begint de bisschop de toediening met een inleidingsgebed, waarbij hij de handen over de vormelingen uitspreidt, en de zeven gaven des H. Geestes over hen afsmeekt. Daarna teekent hij iederen vormeling onder oplegging van de rechterhand met Chrisma een kruisje op het voorhoofd, zeggende: „N. Ik teeken u met het teeken des kruises en bevestig u met het Chrisma des heils, in den naam van den Vaer en van den Zoon en van den Heiligen Geest. Amen.” De vroegere vredeskus, die dan gegeven werd, is vervangen door een tikje op de wang onder de woorden „Vrede zij u”. Deze kaakslag is als een vermaning, om ter wille van Christus allen smaad te verduren.
Nadat een antiphone gezongen is, spreekt de bisschop een slotgebed met de bede, dat de zielen der vormelingen een tempel van den H. Geest mogen blijven, waarna hij aan allen den zegen geeft. Koenders.
