Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-11-2019

Verminking

betekenis & definitie

is een lichaamsdeel (orgaan, lidmaat), waardoor de menschelijke ziel een levenswerking uitoefent, wegnemen of zoo schenden, dat die levenswerking heelemaal niet meer of niet meer behoorlijk kan worden uitgeoefend. Buiten de speciale omstandigheden, die de innerlijke verhouding der elementen en daarmede de zedelijkheid van de daad essentieel wijzigen, is v. van zich zelf en v. van anderen in zich zedelijk kwaad en dus nooit geoorloofd, om welk goed en gewichtig doel dan ook. De zwaarte van het kwaad hangt bij v. niet alleen af van de stoffelijke groote van het lichaamsdeel, maar ook en vooral van de waarde, die dit heeft voor het uitoefenen van de levenswerkingen. Daarom is → sterilisatie door vasectomie, die stoffelijk een kleine ingreep is, toch een zware v. en dus een groot kwaad.

Want hier wordt een zeer voorname levenswerking, nl. de voortplanting, onmogelijk gemaakt. Daar ieder mensch recht heeft op behoud van lichamelijke integriteit, geen recht echter om er vrij over te beschikken en naar willekeur zich deze te ontnemen, is een ander verminken (met of zonder diens toestemming) steeds onrecht en zich zelf verminken steeds zedelijk kwaad (t.o.v. zich zelf). Ook mag men niet zonder geproportionneerde reden zich zelf of anderen blootstellen aan het. gevaar verminkt te worden.Daar een deel van het lichaam uitsluitend bestaat om wille van het heele lichaam, is het geoorloofd een ziek of misvormd lichaamsdeel, welks aanwezigheid voor het geheel nadeelig is, te verwijderen. Het voorwerp van deze handeling is de mensch (als geheel), en liet verwijderen van een kwaad (een schadelijk) deel is een goed voor het geheel. We hebben dan niet meer te doen met verminken in eigenlijken zin, maar met een goede medische operatie (dit wordt ook genoemd: verminken op therapeutische indicatie). Daar de overheid als straf voor gepleegde misdaad iemand een goed mag ontnemen, waarop hij buiten strafschuldigheid om een onvervreemdbaar recht heeft, is v. als rechtvaardige straf op zich geoorloofd. Of bepaalde v. ook als straf doelmatig en dus goed en geoorloofd zijn, is een andere vraag (zie → Straf). Sterilisatie als straf wordt nagenoeg algemeen afgewezen, niet precies omdat het een v. is, maar omdat het deze bepaalde v. is, die geen goede straf is.

Zooals de mensch uit zelfverdediging een onrechtmatigen aanvaller dooden mag, zoo mag hij hem ook verminken. Ook hierbij moeten echter de regels der zelfverdediging worden nagekomen. → Verwonding.

Lit.: Bender, enkele brochures over het vijfdegebod (1937-’38). Bender.