(wisk.). Een grootheid (kracht, snelheid), die behalve een grootte (volstrekte of absolute waarde, modulus) ook een richting heeft, wordt v. of vectorgrootheid genoemd. Zoo’n grootheid kan worden voorgesteld door een lijnstuk, waarvan de lengte de grootte van den v. aangeeft, getrokken in de richting van den v. Deze richting wordt door een pijl aangeduid.
Ook zulke lijnstukken worden v. genoemd.Vaak worden twee v. gelijk geacht, als ze dezelfde grootte en dezelfde richting hebben, maar verschillende beginpunten. Dit zijn de zgn. vrije v. De verplaatsing van een vast lichaam over een bepaalden afstand in een bepaalde richting is een vrije v.; het beginpunt van den v. kan willekeurig aangenomen worden. Een kracht, die op een vast lichaam werkt, is een gebonden of glijdende v.
Deze kan alleen verplaatst worden langs de lijn, waarvan hij een deel is. Aan een kracht, die op een niet vast lichaam werkt, komt een bepaalde plaats toe (vaste v.). Krachten, die in hetzelfde punt aangrijpen, worden samengesteld als vrije v. Een magnetisch veld is een voorbeeld van een vectorveld, een gebied, waarin een v. (veldsterkte) afhangt van de plaats van het punt.Vectorrekening Het volgende betreft het rekenen met vrije vectoren. Een vector duiden we aan met een vette letter: bijv. a; zijn grootte is dan a. In fig. 1 is aangegeven, hoe de som a-fb en het verschil a — b van twee vectoren met behulp van parallelogrammen verkregen worden. Het product van een vector a en een ➝ scalar p is een vector van dezelfde richting als a en van de grootte ap. Het scalaire product (of scalarproduct) a.b van twee vectoren a en b is de scalar ab cos (a, b), waarin (a, b) de hoek is door de vectoren gevormd. Het vectorieele product a x b is een vector, die een grootte heeft gelijk aan het oppervlak van het parallelogram bepaald door a en b, en loodrecht getrokken is op het vlak van a en b, en wel aan dien kant van dat vlak, vanwaar de kortste draaiing van a naar b gezien wordt als een positieve draaiing (tegen de wijzers van de klok).
Het voorgaande is vectoralgebra. In de vectoranalyse treden ook differentiaties en integraties op.
De v. is van groot belang voor de theoretische natuurkunde (hydrodynamica, electrieiteitsleer).
Lit.: J. A. Schouten, Vectoranalyse (1921). v. Kol.