Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-11-2019

Vaatcryptogamen

betekenis & definitie

of varenplanten (Pteridophyta) vormen de tweede onderafdeeling van de archegoniënplanten en omvatten de varens, paardestaarten en wolfsklauwen (ook de uitgestorven Spaenophyllaceeën). Zij onderscheiden zich van de onderafdeeling der mossen door het bezit van vaatbundels, die in de sporendragende plant, die uit het embryo ontstaat, voorkomen. Deze heeft geheel het uiterlijk van de overige Cormophyten, dus heeft onderdeelen als stengel, wortel en blad. Uit de sporen, die in de sporendoosjes (sporangia) gevormd worden, ontstaan voorkiemen, waarop zich de antheridiën en archegoniën ontwikkelen.

Deze voorkiemen, die bij de heterospore families uit macro- en microsporen ontstaan en dan resp. vrouwelijke (met archegoniën) en mannelijke (met antheridiën voorziene) prothallia leveren, zijn klein en hebben een thalloïd uiterlijk. De mannelijke geslachtscellen (spermatozoïden) bewegen zich door twee tot vele zweepharen naar den hals van het archegonium en dringen door het halskanaal tot de eicel door, waarmee er een versmelt. Uit het embryo, dat hieruit ontstaat, ontwikkelt zich een nieuwe sporeplant. Bouman.