Teofilo Folengo - Ital. dichter; * 8 Nov. 1496 te Cipada bij Mantua, ✝ 9 Dec. 1544 in het klooster van Santa Croce te Campese. Trad in 1516 in de Orde der Benedictijnen, verliet haar in 1524 om ideeën te verkondigen, verwant met die van Luther.
Hij onderwierp zich (1534) en stierf als verzoend Benedictijn. Zijn voornaamste werk is het burleske epos Baldus, in → Macaronisch Latijn (1517, onder schuilnaam Merlin Cocai; in 1521 en 1530 opnieuw bewerkt).
Voorlooper van Cervantes en Rabelais, verhaalt F., hoe Baldus, een geboren buitenmensch, in vervoering geraakt voor de ridderromans, met een bende deugnieten en reuzen de dolste avonturen beleeft en ten slotte ter helle vaart. Het geheel is een geestige parodie op 16e-eeuwsche toestanden en idealen.
Zoo parodieerde F. ook de Roelandsage (Orlandino), terwijl zijn Chaos de Tre per Uno een eigenaardige autobiographie is, half proza, half verzen, deels in het Latijn, deels in het Ital. en in Macaronisch Latijn. Zijn latere godvruchtige gedichten geven lyriek van zelfinkeer.Uitg.: Opere macheroniche (d. A. Lúzio, 2 dln. in de collectie Scrittori d’Italia, Florence); Opere italiane (d. U. Renda, 3 dln. ibid. 1911—1914).
Lit.: Dalmistro, Elogio di T. F. (Venetië 1808); A. Lüzio, Nuove ricerche sul F. (in: Giornale storico delle lettere ital., 1889). Ulrix
