Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 29-10-2019

Peilschaal

betekenis & definitie

(waterbouwk.) dient voor het bepalen van waterhoogten. In den eenvoudigsten vorm is een p. een lat met centimeterverdeeling, verticaal in het water geplaatst. Bij sluizen, bruggen e.d. worden vaak geëmailleerd ijzeren p. gebruikt. Langs rivieroevers treft men ook wel hellende peilschalen in het beloop aan.

De verdeeling is dan zoodanig, dat de afstand tusschen twee deelstrepen verticaal gemeten 1 cm bedraagt. Voor het vastleggen van het verloop van den waterstand op een bepaalde plaats gedurende een zekeren tijd gebruikt men zelfregistreerende p. Daarbij wordt de beweging van een in een buis met den waterspiegel op en neer gaanden vlotter op verkleinde schaal overgebracht op een schrijfstift, waarvan de beweging wordt opgeteekend op een door middel van een uurwerk draaiende papierrol (zie figuur). Men kent ook zelfregistreerende peilschalen, welke op den bodem van het water worden neergelaten en daar, onder invloed van den druk van de er op rustende waterkolom, de veranderingen van den waterspiegel registreeren (systeem de Vries).

Ook vinden wel electrische p. toepassing, waarvan de werking berust op de verandering van den electr. weerstand van een staaf, naarmate deze over een meer of minder groot gedeelte is ondergedompeld (systeem Aegir). Egelie.

< >