Gezondheidswet - Nederland De G. van 27 Nov. 1919, Stbl. 784, houdende regeling van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, is de tweede van dien naam in Ned. De eerste was de G. van 21 Juni 1901, Stbl. 157.
De gezondheidszorg werd gecentraliseerd in 1865 door de Wet, regelende het geneesk. staatstoezicht van 1 Juni 1865, Stbl. 58-61. Deze laatste verving de Commissiën van geneesk. onderzoek en toeverzigt, die vanaf 1818 bestaan hadden. De G. schept de organen en instellingen, waaraan de overheidsbemoeiingen (onderzoek naar den staat der volksgezondheid; handhaving der wetten en verordeningen) op het gebied der maatschappelijke gezondheidszorg in engeren zin zijn opgedragen.De Gezondheidsraad (Kuyperstr. 8, Den Haag) is een adviseerend college, dat de regeering tot voorlichting dient (van 1901 tot 1909 had de Centrale Gezondheidsraad te Utrecht ook uitvoerende bevoegdheid). De raad is onderverdeeld in een aantal vaste commissies. Voor bijz. onderwerpen worden tijdelijke commissies ingesteld.
De Inspectie van het Staatstoezicht op de volksgezondheid (onder leiding van den min. van Soc. Zaken) is belast met de handhaving en uitvoering van wetten en verordeningen, in verband met de volksgezondheid vastgesteld (voorzoover geen andere wettelijke regeling is getroffen). Er zijn 5 hoofdinspecteurs, voor vsch. takken van dienst, benevens 30 inspecteurs, in bepaalde territoria werkzaam.
De Gezondheidscommissies, wier bemoeiingen zich bepaalden tot het terrein van de volkshuisvesting en verontreiniging van water, hebben zich niet in de sympathie van alle hygiënisten kunnen verheugen. In Nov. 1933 werden ze om bezuinigingsredenen opgeheven.
Instellingen met een geneeskundige of hygiënische taak zijn: het Centraal Laboratorium voor Volksgezondheid te Utrecht (1910), het Rijks-serologisch Instituut te Utrecht, het Rijksbureau voor ➝ drinkwatervoorziening te Den Haag, het Rijksinstituut voor zuivering van afvalwater te Den Haag en het Rijksinstituut voor pharmaco-therapeutisch onderzoek te Leiden. Botman.
België In België bestaat geen speciale g. Wel bestaan er een heele reeks afzonderlijke wetten tot bevordering van de openbare gezondheid. O.m. zijn te citeeren: de wetten op de sanitaire politie; op de uitoefening der geneeskunde en artsenijbereidkunde; op het toezicht der ➝ voedingswaren; de wetten tot bestrijding en voorkoming van zekere ziekten (➝ Exotische ziekten en andere besmettelijke ziekten), enz. Van het ministerie van Binnenl. Zaken maakt deel uit het Beheer van Volksgezondheid. Aan ditzelfde ministerie is als consultatief lichaam gehecht de Hoogere raad der Volksgezondheid.
De gem. kunnen in hun gebied reglementen uitvaardigen tot bevordering van de openbare gezondheid, voorzoover deze reglementen niet in strijd zijn met de desbetreffende wetten of alg. reglementen. Rondou.