Rom. keizer 379-395. * 347 te Cauca (Spanje), ✝ 17 Jan. 395 te Milaan. Zoon van den gelijknamigen veldheer Fl. T.. die in 376 in ongenade viel en ter dood werd gebracht. T. werd 19 Jan. 379 door Gratianus tot Augustus van het Oosten benoemd (na zijn overwinning op de Goten bij Adrianopel in 378).
Magnus Maximus, die 383 Gratianus ten val bracht, erkende hij op voorwaarde, dat Valentinianus II, de broer van Gratianus, Italië en lllyricum mocht behouden. Toen Maximus 387 Italië binnenviel, trok T. tegen hem op, en overwon en doodde hem 388. Na den moord op Valentinianus (→ Arbogast) en den val van → Eugenius vereenigde T., voor het laatst, in 394 het geheele Rom. Rijk onder zijn heerschappij.
Hij overleed echter reeds 17 Jan. 395. Zijn zonen → Arcadius en → Honorius volgden hem op; van toen af bleven Oost en West gescheiden. T. was een goed regent, generaal en wetgever. In 381 (Concilie van Constantinopel) verklaarde hij de geloofsbelijdenis van → Nicea voor de alleen geldige, terwijl de heidensche cultus streng verboden werd? Bekend is zijn, op bevel van den H.
Ambrosius gedane, openlijke boete voor het bloedbad, dat hij te Thessalonicana een opstand had aangericht.Lit: E. Gibbon, The Decline and Fall of the Roman Empire (1909) ; E. Stein, Gesch. des spätröm. Reiches (1928); Franses, St. Ambrosius (1935). Zr. Agnes.