(ervaringscriticisme) is een empiristische vorm van → criticisme, waarbij wordt uitgegaan van onze ervaring, d.i. van het geheel onzer gewaarwordingsinhouden, die de eenige realiteit uitmaken. Met uitsluiting van alle metaphysische bespiegeling worden ze streng positivistisch verklaard uit de denk-economische instelling van het biologisch organisme, dat mensch heet, maar feitelijk niets anders is dan een betrekkelijk standvastig gewaarwordingscomplex.
Voorlooper van het e. was in zekeren zin Berkeley (New theory of vision, 1709); grondleggers: Rich. Avenarius (Kritik der reinen Erfahrung, 1888— ’90) en, onafhankelijk van hem, E.
Mach (Die Analyse der Empfindungen, 1886).v. d. Berg.