Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Emmanuel Joseph Sieyès

betekenis & definitie

Fr. politicus. * 3 Mei 1748 te Fréjus, ✝ 20 Juni 1836 te Parijs. Zijn brochure ,,Qu’ est ce que le tiers état?” (1788) eischte voor den derden stand de eerste plaats in den Staat en bracht S. als afgevaardigde der Parijsche tiers in de Staten-Generaal van 1789, waar hij de eerste maanden als het gewichtig-doend „orakel” een invloed uitoefende, ver boven zijn middelmatigheid.

Wegens miskenning en uit jaloezie, o.a. op het succes van Mirabeau, trok S. zich terug; werd nog in de Nat. Conventie gekozen, waar hij voor den dood van Lodewijk XVI stemde en openlijk aan zijn priesterschap verzaakte, maar overigens hield hij zich tijdens de Terreur schuil.

In 1795 bracht hij met Rewbell het Haagsch Verdrag tot stand (vrede tusschen Frankrijk en de Nederl. Republiek); werd lid van den Raad der 500, gezant in Berlijn, maar bleek geen diplomaat.

Toch meende hij, als lid van het Directoire, Frankrijk te moeten leiden en zocht daartoe een helper in Napoleon; steunde hem in zijn staatsgreep; ontwierp een grondwet, maar werd daarna door Napoleon afgescheept met het presidium van den Senaat, een ruim inkomen en den graventitel. In 1815 verliet S. als régicide Fr., maar keerde in 1830 terug.Lit .: Neton, S. (1900).

V. Claassen.