Cinq-Mars (henri d’effiat) - markies van, een der samenzweerders tegen Richelieu; * 1620, ♱ 12 Sept. 1642 te Lyon; werd door Richelieu aan het hof gebracht en kwam in blakende gunst bij koning Lodewijk XIII, werd opperstalhouder. Hij liet zich met zijn jongen vriend François-Auguste de Thou door hertog Gaston van Orleans verleiden tot samenzweren tegen het leven van den kardinaal; na de ontdekking werd hij met zijn vriend ter dood gebracht. Alfred de Vigny bewerkte zijn geschiedenis tot een roman (1826), Ch. Gounod tot een opera (1877).
Lit.: J. P. Basserie, La conjuration de Cinq-Mars 1896); L. d’Hautour, La conspiration de Cinq-Mars 1902); Jacques Boulenger, Le grand siècle (1912).