Canzone - 1° vocale compositie, bekend bij de Troubadours als solo-lied. De chansons of canzoni der 14e en 15e eeuw, die instrumentaal gecompliceerde begeleidingen hebben, komen uit de Troubadourliederen voort.
In de 12e en 13e eeuw komt de c. ook als meerstemmig lied in motet-vorm voor. In de 16e eeuw vindt men de c. vooral in Italië als eenvoudig-gecomponeerd koorwerk; ook onder de namen Canzonetta, Canzone villanescha, Villanella, Villota. De Canzoni francesi in Frankrijk (16e eeuw) zijn rijker bewerkt, zoowel in technischen als literair-muzikalen zin. De inhoud is dikwijls erotisch en humoristisch of sentimenteel. “H. Andriessen.
” 2° Strophe-vorm, ontstaan en tot bloei gekomen in de Ital. lit.; de naam is van Provençaalsche afkomst (cansó = zang). Bij Dante is het een strophe, bestaand uit twee deelen: de „fronte” en de „sirma”, onderling door rijm verbonden. Overigens een groote vrijheid wat betreft rijmschema, lengte en aantal der versregels (gew. 14 regels). Petrarca gebruikt voor zijn c. (canzona petrarchesca) uitsluitend stanzen. Ofschoon zich speciaal eigenend voor Ital. poëzie, is de c. ook in andere landen ingevoerd, o.a. in Eng. (einde 16e eeuw) bij William Drummond of Hawthornden, in Duitschland bij A. W. von Schlegel en andere romantici. “ten Berge”.