Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-04-2019

Bronchitis

betekenis & definitie

Bronchitis - Ontsteking van het slijmvlies der luchtwegen. Een verkoudheid (ontsteking van de neuskeelholte, eventueel van de luchtpijp) kan zich in de vertakkingen van de luchtpijp (de bronchiën) voortzetten.

Men vindt dan dezelfde verschijnselen aan de bronchiën, als de verkoudheid in het bovenste deel van den luchtweg gaf. Het slijmvlies, waarmede deze bekleed zijn, zwelt op en scheidt een overmatige hoeveelheid slijm af, waarbij zich andere ontstekingsproducten kunnen voegen (etterig slijm). Dit slijm geeft prikkeling tot hoesten en wordt door de hoestbewegingen opgegeven. Doordat de ademhalingslucht langs deze slijmpartikels strijkt, raken deze in trilling en geven zagende, piepende geluiden, die soms reeds bij diepe ademhaling te hooren zijn en anders door middel van den → stethoscoop door den geneesheer worden waargenomen. Dikwijls is de lichaamstemperatuur verhoogd.

Behalve in aansluiting met een verkoudheid kan bronchitis optreden na operatie en in het verloop van verschillende infectieziekten. Een bemoeilijkte bloedsomloop door de longen bevordert het ontstaan van bronchitis, zoodat deze herhaaldelijk bij hartpatiënten wordt aangetroffen. Vooral bij oude patiënten, die, wanneer zij langen tijd te bed moeten blijven, niet voldoende diep ademen, worden de onderste gedeelten der longen niet behoorlijk geventileerd en treedt gemakkelijk bronchitis op. Wanneer de ontsteking de allerkleinste luchtwegen aandoet, zooals dit niet zelden bij kleine kinderen voorkomt, wordt het ziektebeeld ernstig en treedt door bemoeilijking van de ademhaling hevige kortademigheid op. Niet zelden, vooral bij kleine kinderen en oude menschen, breidt zich de ontsteking over het aansluitend longgedeelte uit (→ Bronchopneumonie).

De behandeling bestaat in bedrust en medicamenten. In het eene geval moet de overmatige hoestprikkel gedempt worden met opium-derivaten; in het andere juist worden bevorderd om het slijm opgeven mogelijk te maken. Lauw-warme baden met koude overgietingen worden speciaal bij kinderen aangewend om door diepe ademhaling den hoestprikkel te versterken. Is de afscheiding te rijkelijk of wordt zeer taai slijm opgegeven, dan tracht men dit eveneens door middel van medicamenten te beïnvloeden. Het stoomen van waterdamp, waaraan soms medicamenten worden toegevoegd, heeft niet zelden een gunstige uitwerking. “v. Balen