Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

GENESIS

betekenis & definitie

is de naam, die de Griekse vertalers gaven aan het eerste Bijbelboek, dat in het Hebreeuws naar de aanvangswoorden heet: beresjiet, in den beginne. De eerste 11 hoofdstukken geven oergeschiedenis: de schepping, paradijs en uitdrijving, Kain en Abel; een geschiedenis der mensheid vóór de zondvloed; het verhaal van Noë en de zondvloed, de volkerentafel; de toren van Babel.

Met hoofdstuk 12 begint de geschiedenis der aartsvaders Abraham, Isaak en Jakob. Het laatste gedeelte bevat zeer uitvoering (37-50) de geschiedenis van Joseph.

Volgens de traditie behoort Genesis bij de Pentateuch , die door Moses is geschreven. De latere bijbelcritiek heeft dit bestreden en het boek Genesis gezien als een compilatie van bronnen, die men noemde Jahwist, Elohist en Priestercodex.

Deze werden alle gedateerd in een tijd jonger dan die van Moses. Over het ontstaan van Genesis is het laatste woord echter nog lang niet gesproken.

In het algemeen zal men het boek wel moeten zien als een reflectie vanuit Israël op de vóórtijd: overgeleverde stof uit de tijd van „de God der Vaderen”, welke in vertelvorm concrete gestalte had gekregen, wordt verzameld en herkend in het licht van Jahweh’s voortschrijdende openbaring; ook over de tijd, voordat Israël bestond, bezint men zich onder benutten van flarden aan herinneringen, zoals deze in de oud-Oosterse culturen leefden (Gen. 4—11), waarbij vooral dit materiaal aan verhalen en themata in het licht van Jahweh’s bijzondere openbaring aan Israël werd herduid (zie bijv. Zondvloed).Voor het dogma van de Christelijke Kerk werd Genesis, vooral bij Paulus, tot een belangrijke hoeksteen: in Adam is de mensheid gevallen, de dood is het loon der zonde, eerst door de tweede Adam, Christus, kon zij weer van zonde en dood verlost worden. Bovendien wordt sterke nadruk gelegd op het verbond, eerst met Noë, daarna met Abraham, telkens hernieuwd en bevestigd, heenwijzing naar en voorafbeelding van de christelijke leer aangaande het doopsel (zie ook Adam, Eva en Geslachtsregisters.)