Mitchell Herbert (Herb) Ellis (geboren op 4 augustus 1921 in Farmersville (Texas) gestorven aldaar op 28 maart 2010) was een Amerikaans jazzgitarist.
Jeugd en invloeden
Ellis werd geboren op een katoenboerderij in Farmersville, in de buurt van Dallas. Zijn oudere broer speelde gitaar, en Ellis speelde al vroeg op mondharmonica en banjo. Hij liet zich eind jaren 1930 inspireren door radio-uitzendingen met George Barnes, een pionier van de elektrische gitaar en luisterde ook veel naar lokale country en western, blues muziek, en de zigeuner jazz van Django Reinhardt. Hij studeerde maar kort aan de Universiteit van North Texas (studie contrabas, omdat er geen leerkrachten gitaar waren!), en deelde daar een kamer met saxofonist en klarinettist Jimmy Giuffre.
Door gebrek aan geld moest Ellis de universiteit verlaten, maar het was in deze periode dat hij zijn grootste invloed hoorde: Benny Goodmans gitarist Charlie Christian. Deze was ook een van de grondleggers van de bebop in New York in de vroege jaren 1940. Ellis bewonderde Christians melodische frasen en geavanceerde kennis van harmonieën en besefte dat deze gitarist een revolutie had teweeggebracht in de manier waarop de elektrische gitaar in de jazz werd bespeeld. Net zoals de uit Indianapolis afkomstige Wes Montgomery slaagde Ellis erin om iets van Christians speelstijl te vatten en in hun eigen spel in te voeren. Ellis transformeerde dit geluid door ook invloeden op te nemen van country-gitaristen uit Texas. Ellis zegt dat de invloed van Christian zodanig was dat hij jazz pas ernstig begon op te vatten nadat hij Charlie Christian had horen spelen. In de begeleidende tekst bij Softly ... But With That Feeling vertelt Ellis aan Leonard Feather,
"...de eerste keer dat ik Christian hoorde vond ik het niet veel bijzonders. Ik dacht: ik kan verdorie sneller spelen dan hij! Maar dan... na een paar keer beluisteren... trof het me als een donderslag: snelheid is niet het belangrijkste! Ik werd er heel emotioneel van, zette mijn gitaar voor een hele tijd opzij en nam me voor om nooit meer te spelen. Maar de volgende dag haalde ik mijn gitaar terug te voorschijn en probeerde te spelen zoals Charlie Christian..."
Carrière
Herb Ellis werd bekend na optredens met het Oscar Peterson Trio van 1953 tot 1958. Als enige blanke in het orkest trok hij heel wat aandacht, zeker in een tijd waarin racisme wijdverspreid was in de V.S. Daarvoor had hij al gewerkt met Glen Gray and the Casa Loma Orchestra, Jimmy Dorsey en Soft Winds. Hij vertrok op tour met Jazz at the Philharmonic terwijl hij nog bij the Peterson Trio was en werkte mee aan het klassieke jazz-album Coleman Hawkins Encounters Ben Webster (1957). Nadat hij het trio verliet, werkte hij samen met heel wat andere muzikanten en hij nam ook eigen albums op. Hij tourde rond met Charlie Byrd en Barney Kessel als de Grote Gitaristen. Ook in The Steve Allen show trad hij op.
In 1994 trad hij toe tot de Arkansas Jazz Hall of Fame. Op 15 november 1997 ontving hij een eredoctoraat van de University of North Texas College of Music. Herb Ellis stierf op 88-jarige leeftijd aan de ziekte van Alzheimer in zijn huis in Los Angeles in de ochtend van 28 maart 2010.
