Het expressionisme was een modernistische beweging in de poëzie en de schilderkunst die aan het begin van de 20e eeuw in Duitsland ontstond. Expressionisten maken een subjectieve, met opzet radicaal vervormde voorstelling van de fysieke wereld om hen heen, die bij de toeschouwer emoties en ideeën wil oproepen.
Het expressionisme werd voor de Eerste Wereldoorlog ontwikkeld als een avant-gardestijl. Het bleef populair tijdens de Weimarrepubliek, en dan met name in Berlijn. Vanuit poëzie en schilderkunst kreeg deze stijl ook invloed op expressionistische architectuur, literatuur, theater, dans, film en muziek.
De eerste tekenen van het expressionisme verschenen aan het einde van de negentiende eeuw, vooral in de serie De schreeuw van Edvard Munch, en in de werken van Van Gogh en James Ensor. De kunstcriticus Wilhelm Worringer was degene die de term "expressionisme" in 1908 voor het eerst gebruikte.
Verschillende groepen kunnen worden verbonden aan deze in Duitsland ontstane beweging, waarvan Der Blaue Reiter en Die Brücke de bekendste zijn.
De kunstenaarsgroep Die Brücke werd in 1905 in Dresden opgericht door Ernst Ludwig Kirchner (als belangrijkste vertegenwoordiger), Fritz Bleyl, Erich Heckel en Karl Schmidt-Rottluff. De bedoeling van de groep was om alle revolutionair ingestelde kunstenaars aan te trekken die zich met hen wilden verenigen. Wat ze vooral wilden, was het vernietigen van de oude conventies, net zoals in Frankrijk was gebeurd.
In 1912 verzamelde een andere groep kunstenaars, waaronder Wassily Kandinsky, Franz Marc, August Macke, Alexey Jawlensky, Gabriele Mnterter en Marianne von Werefkin zich in Murnau, bij München, onder de naam Der blaue Reiter. Anders dan Die Brücke, hadden de kunstenaars van Der blaue Reiter de behoefte om hun boodschappen op een meer gecontroleerde, minder instinctmatige manier te brengen. ze streefden vooral naar het vastleggen van de spirituele essentie van de werkelijkheid.
