Amerikaanse literatuur is Engelstalig literair werk, geproduceerd in de Verenigde Staten en (vroeger) koloniaal Amerika. De geschiedenis van haar literaire traditie maakt aanvankelijk deel van de bredere Engelse literatuur. Geleidelijk begon zij zich - met name in de romans - meer en meer te onderscheiden via haar unieke Amerikaanse karakteristieken, zodat we kunnen spreken van een aparte weg en literaire traditie.
Amerikaanse literatuur laat men traditioneel beginnen bij de koloniale periode omstreeks 1600. Daartegenover staan dan literaire critici die het begin van de Amerikaanse literaire geschiedenis plaatsen bij de mondeling overgeleverde verhalen van de Navajo en de Zuni, indianenstammen van het zuidwesten van de VS. Men zou er inderdaad bij kunnen stilstaan dat er ten tijde van de 16e-eeuwse ontdekkingsreizen van Columbus in Noord-Amerika meer dan 18 miljoen autochtone bewoners waren die in totaal 200 verschillende talen spraken en elkaar reeds millennia verhalen vertelden. Slechts een klein deel van deze mythische verhalen werden in de 19e eeuw opgeschreven. Deze orale literatuur bestond dus wel degelijk, maar is grotendeels verloren gegaan. Daardoor beperkt men zich bij traditionele behandelingen van Amerikaanse literatuurgeschiedenis meestal tot Engelstalig literair werk, geproduceerd in de Verenigde Staten en (vroeger) koloniaal Amerika: een reeks Britse koloniën langs de oostkust van de huidige Verenigde staten.
Als eerste echte Amerikaanse roman wordt soms William Hill Browns The Power of Sympathy (1789) genoemd. Langzaamaan vond de Amerikaanse literatuur haar eigen stem en onderscheidde ze zich van Europese vormen en stijlen. Er werd natuurlijk nog volop geïmiteerd. Zo schreef Susanna Rowson in 1791 de bestseller Charlotte Temple duidelijk in de traditie van Samuel Richardson, en waren Wielanden andere romans van Charles Brockden Brown (1771-1810) geïnspireerd op de gothic novel in Engeland. Vele vroege critici beoordeelden Wieland als een gebrekkige roman vol met tegenstrijdigheden en onduidelijkheden. Meer recent is men echter Wieland gaan herwaarderen en de onduidelijkheden worden nu vaak beschouwd als bewuste strategieën van de auteur. Zo waren "Wieland" en andere romans van Charles Brockden Brown (1771-1810) niet anders dan nogal zwakke broertjes van de Gothic novel in Engeland.
Vooral na de oorlog van 1812 manifesteerde zich echter een duidelijke drang om iets unieks Amerikaans te produceren. Een aantal literaire sleutelfiguren die deze evolutie met hun origineel werk ondersteunden waren Washington Irving, William Cullen Bryant, James Fenimore Cooper, en Edgar Allan Poe, waarbij vooral Irving als pionier van een unieke Amerikaanse stijl wordt naar voor geschoven.
De term Great American Novel (Nederlands de "Grote Amerikaanse Roman") is een in de Amerikaanse literatuur gebruikte term voor een ideale Amerikaanse roman die de essentie van de Amerikaanse ziel weet weer te geven. Het eerste bekende gebruik van de term stamt uit 1867. Copywriters bij Sheldon and Company, een New Yorkse uitgever, wilden Rebecca Harding Davis' roman Waiting for the Verdict promoten en kwamen op het idee om haar boek in een advertentie The Great American Novel te noemen.
Vele werken zijn bestempeld als "Great American Novels", waaronder:
Moby Dick van Herman Melville
The Last of the Mohicans van James Fenimore Cooper
The Scarlet Letter van Nathaniel Hawthorne
Adventures of Huckleberry Finn van Mark Twain
An American tragedy van Theodore Dreiser
The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald
The Sound and the Fury van William Faulkner
The Grapes of Wrath van John Steinbeck
The Adventures of Augie March van Saul Bellow
