Karel van Frankrijk

betekenis & definitie

koningen:

I. Karel de Grote.

II. Karel de Kale. III. de Eenvoudige 898-923, ° 879, streed tegen de weerspannige edelen, en de Noormannen, wie hij 911 Normandië afstond; beleende 922 de Friese graaf Dirk met goederen in Kennemerland, doodde in de slag bij Soissons (923) zijn medepretendent Robert I, werd echter gevangengenomen en † als dusdanig 929. IV. 1322-1328, de laatste der Capetingers, zoon van Filips IV.

V. de Wijze 1364-1380, uit het geslacht der Valois, zoon van Jan II, herwon met de hulp van zijn dappere veldheer Bertrand du Guesclin een groot gedeelte der door de Engelsen veroverde gewesten.

VI. de Krankzinnige 1380-1422, uit het geslacht der Valois, zoon van Karel V, zag zijn rijk verdeeld door de partijstrijd der Armagnacs en Bourguignons en werd 1415 door de Engelsen onder Hendrik V, te Azincourt verslagen.

VII. de Overwinnaar 1422-1461, uit het geslacht der Valois, zoon van Karel VI, was op het punt zijn land aan de Engelsen over te laten, toen Jeanne d’Arc 1429 Orléans ontzette en hem ter kroning naar Reims voerde; herwon tot aan het einde van de Honderdjarige Oorlog (1453) geheel Frankrijk behalve Calais. VIII. 1483-1498, verwierf 1491 door huwelijk Bretagne, ging 1494, als erfgenaam van René van Anjou naar Napels, dat hij 1495 aan Ferdinand II ontnam, maar moest voor het verbond van alle Italiaanse vorsten met Ferdinand II van Aragon en keizer Maximiliaan I, naar Frankrijk terugtrekken. IX. 1560-1574, ° 1550, regeerde eerst onder voogdij, later onder de invloed van zijn moeder Catharina de Medici, die na het vruchteloos Twistgesprek van Poissy (1561), door het Edikt van St.-Germain 1562 gosdienstvrijheid verleende. Hetzelfde jaar gaf de moord te Vassy, een gevecht tussen het gevolg van Frans van Guise, een katoliek edelman, en enige hugenoten, waarbij een 60-tal mensen gedood werden, aanleiding tot de eerste hugenotenoorlog (1562-1563). De hugenoten werden 1562 bij Dreux verslagen, maar verkregen, na de vermoording van Guise 1563, bij de Vrede van Amboise, vrije godsdienstoefening binnen bepaalde grenzen. Toen die vrijheid later weder beperkt werd, brak de tweede hugenotenoorlog (1567-1568) uit, die eindigde met de Vrede van Longjumeau, welke het Verdrag van Amboise herstelde. De vervolging der hugenoten verwekte de 8ste hugenotenoorlog (1568-1570) waarin Hendrik van Anjou 1569 Condé bij Jarnac, en Coligny bij Moncontour versloeg. Bij de Vrede van St.-Germain 1570, werd echter de hugenoten godsdienstvrijheid en vier vestingen (= zekerheidssteden o. a.

La Rochelle) geschonken. De Bartholomaeusnacht, waartoe Karel zich 1572 door zijn moeder liet bewegen, en waarbij Coligny werd vermoord, veroorzaakte de 4de hugenotenoorlog 1572-1573. Deze eindigde met het Edikt van La Rochelle dat de Vrede van St.-Germain bevestigde. Karel † 1574. ➝ Nostradamus.

X. 1824-1830, ° 1757 te Versailles, wekte door de schadeloosstelling van één miljard fr. op voorstel van Villèle aan de uitwijkelingen toegekend (le milliard des émigrés), veel ontevredenheid; gaf 1829 de liberale minister Martignac zijn ontslag, en benoemde de ultrakonservatieve Polignac tot eersteminister. Deze veroorzaakte 1830, trots de verovering van Algiers (4 juli, ➝ Bourmont), door het uitvaardigen der Juli-Ordonnanties van 25 juli, die de konstitutionele vrijheden beperkten, de Julirevolutie. Karel deed 2 aug. afstand van de troon ten gunste van zijn kleinzoon de graaf van Chambord, leefde voortaan in Engeland en Oostenrijk, en † 1836 te Görz (nu Gorizia).