Mannelijkheid zijn kwaliteiten die als karakteristiek voor mannen en jongens worden beschouwd.
Deze kwaliteiten zijn zowel biologisch (baardgroei, lage stem etc.) als cultuur afhankelijk. Authentieke mannelijkheid bestaat niet. Mannelijkheid is een aangeboren én aangeleerd construct. Denk aan de wereldwijde verschillen in baardstijlen en aan alle fascinerende gendergebaren.
Mannelijkheid in Westerse landen staat onder druk. Jongeren op sociale media delen onzekerheden over bijvoorbeeld genderidentiteiten. De veranderende betekenis van kracht, gezag en leiderschap, kostwinnerschap, ongewenste intimiteiten etc. krijgen extra aandacht. Kortom, de zogenoemde precarisering van baan en bestaan van jonge mannen neemt gestaag toe.
De wij-factor, de agency onder jongens alsook onder meiden fragmenteert. Mannelijkheid verpolitiekt in uiteenlopende normatieve richtingen. Links neigt in vergelijking met rechts het aangeleerde en de maakbare kant (‘Nurture’) gewicht te geven. Steunt gemiddeld vaker feministen en transseksuelen. Rechts focust op het aangeborene (‘Nature’). Legt nadruk op het robuuste van mannelijke identitaire eigenschappen. Is meer voor masculien gedrag en cis-mannen (= als man geboren en zich een man voelen). Deze politisering drukt zich uit bijvoorbeeld in een cultuurstrijd over ‘toxische’ mannelijkheid en op internet waar ‘incels’ (= onvrijwillig celibataire mannen) elkaar in manosphere ondersteunen.
Feminisering en vrouwenemancipatie veranderen kwaliteiten die als karakteristiek voor vrouwen en meiden worden beschouwd (=vrouwelijkheid). In reactie daarop erodeert mannelijkheid op allerhande terreinen en op vele plaatsen in de wereld. Mannelijkheid wordt fragiel. In balans met voortgaande vrouwenemancipatie is een zelfstandig ontwikkelde emancipatie van jongens en jonge mannen denkbaar. Bijvoorbeeld op het terrein van onderwijs (mannelijke docenten), beroepskeuzen (‘Kies minder exact’), ouderschap (delen), gelijke beloning etc. Stapsgewijs naar meer inclusieve en respectvolle sociaal-culturele relaties.
