Kolganzen zijn kleinere grijsbruine ganzen met een karakteristieke bles op de snavel en zwarte strepen op de borst. Bij jonge vogels is de witte bles nauwelijks ontwikkeld en ontbreken de zwarte strepen. Kenmerkend is het vrolijke jubelende geluid dat al op grote aftand is te horen.
De kolgans komt in Nederland vooral voor als wintergast en verblijft veelal in graslanden in een waterrijke omgeving, zoals in het rivierengebied en in Zuidwest-Friesland. Maar ook akkers met wintergranen worden niet geschuwd. Ze verblijven vaak in grote groepen van soms duizenden ganzen. ’s avonds trekken ze meestal naar slaapplaatsen waar ze de nacht doorbrengen om ’s ochtends weer naar de foerageergebieden te trekken. Afhankelijk van de weercondities kunnen er met het invallen van koude of dooi grote verplaatsingen plaatsvinden. Kolganzen worden in Nederland in toenemende mate als broedvogel vastgesteld. Breodgebieden bevinden zich in de nabijheid van open water en moeras langs de groet rivieren, rond de Biesbosch en in zuidoost Friesland.
Van der Jeugd et al. gaf in 2006 aan dat de kolgans als broedvogel in Nederland nog schaars was en meestal ging het om solitaire of enkele broedparen. In 2008 constateerde Schoppers dat de nesten geconcentreerd lagen: de tussenliggende afstand betrof soms slechts enkele meters.
De kolgans is in alle provincies van Nederland te vinden maar overwintert vooral langs de grote rivieren en in Zuidwest Friesland en Zuid-Holland.
