Wanneer een jongen naar zee wil, kan hij na zijn schooltijd aan boord van een koopvaardijschip monsteren als lichtmatroos, dek- of scheepsjongen. Een speciale zeemansopleiding is niet verplicht. Wel bestaan er twee opleidingsschepen, nl. de driemaster „Pollux” (2 jaar) te Amsterdam, en het mastloze schip „Nederlander” te Rotterdam.
Na de benodigde vaartijd als lichtmatroos volgt de bevordering tot „matroos onder de gage” en vervolgens tot „vol-matroos” of kortweg matroos. Een bevaren matroos kan tot „kwartiermeester” worden aangesteld en daarna zelfs tot „bootsman”. De benaming „lichtmatroos” komt bij onze marine niet voor.
