aanvankelijk ingevoerd bij de wet van 1900, is de algemene verplichting der ouders om hun kind vanaf zijn 6de jaar tot aan zijn 15de (9 jaar in zijn geheel) onderwijs te laten volgen. Onder „onderwijs” wordt verstaan: elke vorm van lager onderwijs (LO) dus ook BLO — en van voortgezet onderwijs.
Het begin van de leerplicht valt in de meeste Europese landen tussen de 6de en 7de verjaardag. In Engeland strekt de leerplicht zich uit tot 15 jaar. In de Verenigde Staten is onderwijs tot 16 jaar regel. In Nederland, België, Frankrijk en Duitsland streeft men naar verlenging van de leerplicht, voorlopig tot 16 jaar, op den duur tot 18, omdat 15-jarigen nog niet of onvoldoende op de ingewikkelde maatschappij en hun sociale plichten zijn voorbereid. In 1971 is daarom de zogenaamde partiële leerplicht ingevoerd, die in 1974 is uitgebreid: alle 15-jarigen die reeds in het arbeidsproces zijn opgenomen, moeten nog minstens twee dagen en 16-jarigen één dag per week onderwijs ontvangen (aan vormingsinstituten, in het kader van het leerlingenstelsel of aan andere instellingen als huishoudscholen).
