XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Fonteyn, Joris

betekenis & definitie

Fonteyn, Joris - Joris Fonteyn, alias Zwarte Jan, Vlaams- A'dams kleermaker, werd begin 1656 voor de vijfde keer opgepakt wegens roofovervallen en messentrekkerij. Hij werd op 27 jan. op de Dam terechtgesteld. Zijn lijk werd enkele dagen later in de Kleine Vleeshal* aan de Nes publiekelijk ontleed door de lector in de chirurgie Johan Deyman* (1619-1666), geassisteerd door gildenmeester Gijsbert Calkoen. Rembrandt* schilderde deze "Anatomische les van Doctor Deyman" in 1656.

In 1732 werd het doek, eigendom van het chirurgijnsgilde, ernstig door brand beschadigd, waarbij het verschroeide deel werd verwijderd. In de 19de eeuw werd het verkocht aan een Brits verzamelaar, maar op aandrang van de kunsthistoricus prof. dr Jan Six kocht A. het in 1882 terug. De gemeente gaf het in bruikleen aan het (toen) nieuwe Rijksmuseum, dat het na jarenlange onderhandelingen weer teruggaf ter plaatsing in het Amsterdams Historisch Museum. Daar is het schoongemaakt en gerestaureerd en tussen 9 mrt. en 17 apr. 1994 tentoongesteld, om daarna in het museum een permanente plaats te krijgen.

LIT. Rembrandts Doctor Deyman weer hersteld, O.A. 1994, 83.

< >