Woordenboek der oudheid

Prof. dr. J. Nuchelmans - Dr. J.H. Brouwers (1976)

Gepubliceerd op 21-02-2025

ARISTO

betekenis & definitie

Aristo (Αριστων), naam van drie griekse wijsgeren en een oud-christelijke auteur:

1. Aristo van Chius had ca. 250 vC in Athene grote invloed. Hoewel leerling van Zeno, stond hij dichter bij de cynische school (zie Cynici) dan bij de → Stoa. Aristo was van mening dat in de wijsbegeerte alleen de ethica ernstige studie verdient, en dan nog slechts haar algemene en theoretische aspecten. Hij verwierp Zeno’s stelling dat de αδιαφορα, datgene wat noch deugd noch ondeugd is, onderscheiden kunnen worden in verkieslijke en minder verkieslijke dingen. Ook bestreed hij Zeno’s opvatting over de pluraliteit der deugden. Geschriften schijnt Aristo niet te hebben nagelaten.

Lit. Testimonia bij H. von Arnim, Stoicorum veterum fragmenta 1 (Leipzig 1903) 75-90, - ld. (PRE 2, 957-959).

2. Aristo van Iulis op het eiland Ceos volgde ca. 225 vC zijn vriend Lyco op als hoofd van de peripatetische school. Hij schijnt zich, in het voetspoor van Theophrastus, hoofdzakelijk met karakterbeschrijvingen te hebben bezig gehouden. Enkele passages uit een of meer karakterologische geschriften van Aristo zijn overgeleverd in het tiende boek van Philodemus’ Περι κακιων (De ondeugden). Ook van een erotische anecdotenverzameling van Aristo bezitten we een achttal fragmenten.

Lit. Fragmenten bij F. Wehrli, Die Schule des Aristoteles 6 (Basel 1952) 31-66. - C. de Vogel, Greek Philosophy 22 (Leiden 1960) 261-265.

3. Aristo van Cos, peripatetisch wijsgeer, leerling van Aristo (2). Hij was een fel tegenstander van de retorica, die hij evenals Plato in diens Gorgias, voor de grootste vijand van de waarheid hield.

Lit. Fragmenten bij F. Wehrli, Die Schule des Aristoteles 10 (Basel 1959) 75-84. - C. de Vogel, Greek Philosophy 22 (Leiden 1960) 265-267. [Nuchelmans]

4. Aristo van Pella (ca. 140), → apologeet. Zijn verloren gegaan geschrift ’Dialoog tussen Jason en Papiscus over Christus’ was reeds aan Celsus (Origenes, Contra Celsum 4,52) bekend: de jodenchristen Jason bekeert hier de jood Papiscus door middel van de profetieën van het OT.

Lit. Bardenhewer 1, 202-206. A. L. Williams, Adversus Iudaeos. A Bird’s-eye View of Christian Apologiae until the Renaissance (Cambridge 1935). [Bartelink]

< >