is de in Nederland gangbare benaming van een bundel uit het Latijn vertaalde moralisaties in fabelvorm, in 1481 te Delft verschenen bij Jacob Jacobsz. van der Meer onder de titel Cirilus parabolen. De Latijnse tekst is bekend o.a. als Speculum sapientiae. Van de Middelnederlandse bewerking is nog één onvolledig handschrift, uit 1475, bewaard. Dieren en planten dragen op pittige wijze moralisaties voor, toegelicht met aanhalingen uit de Heilige Schrift, Aristoteles en Seneca.
Van rechtstreekse verwantschap met de klassieke fabel of de Germaanse dierensage is weinig te bespeuren; de inhoud toont meer overeenkomst met Der Naturen Bloeme van Jacob van Maerlant. De schrijver van het Latijnse werk was zeker niet een van de hierboven behandelde heiligen, maar een onbekende Zuidduitser uit het Donaugebied, die goed met Italië bekend geweest moet zijn. De bundel is in de middeleeuwen, vooral in Duitsland, zeer verspreid geweest. Naast de Nederl. bewerking zijn er ook vertalingen in het Duits, Tsjechisch en Spaans bewaard.DR C. C. DE BRUIN
Lit.: J. G. Th. Graezer, Die beiden ältesten latein.
Fabelbücher d. Mittelalters (Tübingen 1880); E. Voigt, Kleinere latein. Denkmaler d.
Thiersage aus dem i2.-i4.Jahrh. (Strassburg London 1878); Clara M. Lely, De parabelen van Cyrillus (Amsterdam 1930).
