(1, geologie), wordt een spleet in een gesteente genoemd, die gevuld is met een jonger gesteente. De vorm lijkt dus niet op die van de dagelijkse betekenis van het woord, maar meer op een blad carton.
Gangen lopen meestal dwars door gesteenten heen, ook door gelaagde. Lopen zij evenwijdig aan de gelaagdheid, dan worden zij platen genoemd. Intrusiegangen zijn gevuld met stollingsgesteenten, die dikwijls een porfierische structuur bezitten. Daarnaast worden hydrothermale gangen onderscheiden, die gevuld zijn met mineralen, die uit warme waterige oplossingen zijn afgezet, bijv. kwartsgangen, calcietgangen.
Soms bevatten deze ertsen, bijv. sulfidische ertsen, zwavelverbindingen van lood, zink, koper, ijzer enz.; dan wordt van ertsgangen gesproken. Intrusiegangen zijn veelal de toevoerkanalen van lava-uitvloeiingen, bijv. op Ijsland, maar ook in de meeste porfiergebieden van porfierstromen, bazaltstromen, andesietstromen enz. Het in de spleet gestolde magma bezit soms een andere structuur in het midden van de gang dan aan het contact met het nevengesteente. Die anders gestolde flanken worden in het Duits „Salband”, in het Nederlands gangflank genoemd.
De dikte van gangen is niet constant; dikke gangen zijn 10 m en meer breed, dunne gangen worden aders genoemd. Een dunnere gang, die van een dikkere aftakt, heet apophyse. Voor de vorming van een gang is eerst nodig de vorming van een breuk, gewoonlijk door rek. Vindt langs die breuk een verschuiving van de twee gedeelten van de aardkorst plaats, dan ontstaat een wrijvingsbreccie, die na verkitting door calciet of kwarts dus ook een gang vormt.
In open spleten kan ook van boven af materiaal, bijv. zand vloeien (zandsteengang), terwijl bij aardbevingen wel eens opgemerkt werd, dat water met zand van onderen een spleet vult.(2, waterbouwkunde) noemt men de reeks windwatermolens, die op verschillende hoogte zijn geplaatst en het water trapsgewijze uit een polder of droogmakerij naar een boezem of het buitenwater opmalen, nl. wanneer de gevorderde hoogte van opmaling de opvoerhoogte van één molen overtreft. De benaming is niet toepasselijk, wanneer twee of meer molens naast elkaar staan en het aantal molens op elke hoogte niet hetzelfde is.
