Iedereen zal wel opgemerkt hebben, dat vele dode voorwerpen onder invloed van zonlicht lichter van kleur worden. In duinen en velden treft men dikwijls prachtige witte skeletten van dieren aan, terwijl thuis, vooral gedurende de zomermaanden de zon dikwijls angstvallig buitengesloten wordt ten einde mogelijke verkleuringen te voorkomen.
Oorspronkelijk, vóór de ontwikkeling der chemische bleekmiddelen, werden textielmaterialen op gras- of bleekvelden gebleekt. Katoenen en linnen weefsels werden dan eerst in mengsels van plantenas en water warm behandeld, daarna gespoeld, vervolgens met zure melk behandeld, opnieuw gespoeld en ten slotte aan de inwerking van zonlicht blootgesteld. Het is interessant hieruit te kunnen concluderen, dat onze voorouders langs empirische weg het chemisme van het bleken van deze textielproducten vrij goed opgespoord hebben. Plantenas bevat veelal potas of kaliumcarbonaat, een alkalisch reagerende stof. Deze stof werd naderhand vervangen door kalk, soda of loog (meestal natronloog), terwijl in plaats van de zure melk tegenwoordig verdund zwavelzuur of zoutzuur gebruikt wordt. In plaats van het zon-licht, dat naar alle waarschijnlijkheid aanleiding geeft tot vorming van peroxyden, worden andere oxyderende bleekmiddelen gebruikt.
IR E. A. LEIDELMEYER
Lit.: H. B. Holsboer en R. de Lange, Scheikundige grondslagen van het bleeken, verven en drukken van textielstoffen (Enschede 1932); W. Kind, Das Bleichen der Pflanzenfasern (Berlin 193t); P. Heermann, Enzykl. d. Textilchem.
Technologie (Berlin 1931); J. F. Marsh, An Introd. to Textile Bleaching (London 1946); S. R. Trotman and E. L. Thorp, The principles of Bleaching and Finishing of Cotton (London 1946).
