Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Aloys lexa van aehrenthal

betekenis & definitie

vrijheer, later graaf van, Oostenrijks diplomaat en staatsman (Gross-Skab, Bohemen, 27 Nov. 1854-Wenen 17 Febr. 1912), was van 1877-1895 attaché bij de Oostenrijkse gezantschappen te Parijs en Petersburg, daarna verbonden aan het ministerie van buitenlandse zaken te Wenen. Van 1895-1899 was hij als zaakgelastigde in Roemenië werkzaam, waar hij voor een betere verstandhouding tussen dit land en de Donaumonarchie ijverde.

Daarna werd hij ambassadeur bij het Russische hof, om tenslotte in 1906 graaf Goluchowski als minister van buitenlandse zaken op te volgen. Gelijk in zijn vorige trachtte hij ook in deze functie een goede verstandhouding met Rusland te bewaren. Voor de annexatie van Bosnië en Herzegowina in 1908 pleegde hij dan ook overleg met den Russischen minister van buitenlandse zaken Izwolskij, die echter weldra zijn mondeling gegeven toestemming verloochende, waardoor de Bosnische crisis ontstond (z Bosnië, geschiedenis). De Russisch Oostenrijkse entente nam hiermee een einde. Aehrenthal zette de annexatie door en wist ze door de mogendheden erkend te krijgen. Verder wilde hij echter niet gaan en de voorstanders in Oostenrijkse regeringskringen van een afrekening met Servië bestreed hij. Aan het Drievoudig Verbond met Duitsland en Italië hield hij vast. Toen gedurende de Italiaans-Turkse oorlog van 1911 de Oostenrijkse legercommandant Conrad von Hötzendorf van deze gelegenheid gebruik wilde maken om Italië aan te vallen, verzette Aehrenthal zich ten sterkste hiertegen en won bij keizer Franz Josef het pleit. Kort hierna stierf hij.

< >