Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Afkoken

betekenis & definitie

en aftrekken noemt men in de pharmacie het vervaardigen van een aftreksel van droge, vooral plantaardige stoffen, en wel op zodanige wijze, dat het water, waarin de stoffen worden gekookt, haar oplosbare delen in zich opneemt. De manier, waarop het afkoken en aftrekken geschiedt, regelt zich naar de aard dier stoffen.

In het algemeen maakt men afkooksels (decocta) en aftreksels (infusa) alleen van die stoffen, welker werkzame bestanddelen bij de verwarming in water oplossen; afkooksels worden gemaakt van grondstoffen, die geen of nagenoeg geen vluchtige bestanddelen bevatten als althaeawortels, lijnzaad, kwassiehout, kinabast, Iers en IJslands mos enz., terwijl van andere, welker sterke geur ons reeds overtuigt, van de aanwezigheid van vluchtige bestanddelen, als pepermunt, valeriaanwortel, venkelzaad, enz., aftreksels worden gemaakt.De stoffen, waarvan men afkooksels of aftreksels wil bereiden, verdeelt men door snijden, knippen of stoten in kleinere stukken om de oplosbare zelfstandigheden zoveel mogelijk met water in aanraking te brengen. De duur van het verwarmen met water hangt er van af, of men een afkooksel of een aftreksel bereiden wil. Voor beide bereidingen worden de grondstoffen met zoveel koud water overgoten als de hoeveelheid afkooksel of aftreksel dat men bereiden wil, bedraagt, vermeerderd met het dubbele gewicht van de grondstof aan water. De pan, waarin de bereiding plaats heeft, wordt geplaatst in het waterbad. Van het ogenblik af, dat de temperatuur van het water in de pan go gr. is, laat men bij een afkooksel gedurende een half uur, bij een aftreksel gedurende een kwartier trekken. Daarna wordt de inhoud van de pan op een zeef gebracht of in een doek geperst; deze bewerking heet coleren. Het hierbij verkregen vocht is het afkooksel of aftreksel. Wanneer de grondstof een vluchtige stof bevat, laat men, voordat men coleert, het aftreksel bekoelen.

< >